เจ็บที่เอ็นรอยหวายไม่หายสักที : สาเหตุ อาการ การรักษา และวิธีดูแลตัวเอง

สาเหตุและประเภทของอาการเจ็บเอ็นรอยหวาย

• วิ่ง กระโดด หรือเล่นกีฬาที่มีการใช้แรงกระแทกซ้ำ ๆ เช่น ฟุตบอล บาสเกตบอล
• ออกกำลังกายหนักโดยไม่ได้วอร์มอัพ

• ใส่รองเท้าที่ไม่เหมาะสมกับรูปเท้าหรือกิจกรรม
• กล้ามเนื้อน่องตึง หรือมีความผิดปกติของรูปเท้า (เช่น เท้าแบน)
• อายุที่มากขึ้น ทำให้เอ็นสูญเสียความยืดหยุ่น
• โรคบางอย่าง เช่น โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ หรือการใช้ยาบางชนิดที่กระทบต่อเอ็น

อาการและสัญญาณเตือนที่คุณควรรู้

• ปวดหรือเจ็บแถว ๆ ส้นเท้า ด้านหลังขา
• เจ็บมากเวลาเดิน วิ่ง หรือกระโดด
• มีอาการบวม ร้อน กดเจ็บตรงเอ็น
• ข้อเท้าตึง ขยับลำบากโดยเฉพาะหลังตื่นนอน
• มีเสียง “ป๊อก” และเจ็บรุนแรงทันที (อาจเป็นสัญญาณเอ็นร้อยหวายขาด)

• ตรวจร่างกาย: กดและขยับข้อเท้าเพื่อดูอาการเจ็บ
• อัลตราซาวด์/ MRI: ตรวจดูสภาพเอ็นว่ามีการอักเสบหรือฉีกขาด
• X-ray: เพื่อตรวจว่ามีภาวะกระดูกส้นเท้าเสื่อมหรือไม่

• พักการใช้งาน (Rest): ลดกิจกรรมที่ทำให้เจ็บ เช่น การวิ่งหรือกระโดด
• ประคบเย็น (Ice): ช่วยลดบวมและอักเสบ
• กายภาพบำบัด: ฝึกยืดเหยียดกล้ามเนื้อน่องและเอ็นร้อยหวาย
• การใส่อุปกรณ์พยุง: เช่น แผ่นรองส้นเท้า (Heel pad)
• ยาแก้อักเสบ: ใช้ตามแพทย์สั่งเพื่อลดอาการปวดและบวม

• ผ่าตัดซ่อมแซมหรือเย็บเอ็น
• ฟื้นฟูด้วยกายภาพบำบัดหลังผ่าตัด
• การดูแลตัวเองและการป้องกันในชีวิตประจำวัน

• วอร์มอัพและยืดกล้ามเนื้อก่อนและหลังออกกำลังกาย
• เลือกรองเท้าที่พอดีกับเท้าและเหมาะกับกิจกรรม
• หลีกเลี่ยงการเพิ่มความหนักของการออกกำลังกายอย่างกะทันหัน
• รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ เพื่อลดแรงกดที่ส้นเท้าและเอ็น
• หากเริ่มมีอาการเจ็บเล็กน้อย ให้พักทันที อย่าฝืนเล่นต่อ

เมื่อไหร่ที่ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

• เจ็บเอ็นรอยหวายเรื้อรังเกิน 1–2 สัปดาห์ ไม่ทุเลาลง
• ปวดบวมจนเดินลำบาก
• ได้ยินเสียง “ป๊อก” ร่วมกับเจ็บรุนแรงและเดินไม่ได้ (สงสัยเอ็นขาด)
• อาการปวดซ้ำ ๆ แม้พักหรือปรับพฤติกรรมแล้ว