fbpx

ระดับอาการหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท

อาการ “หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท” เป็นหนึ่งในสาเหตุของอาการปวดหลัง ปวดร้าวลงขา หรือชาที่ขาพบได้บ่อยในวัยทำงานและผู้สูงอายุ โดยเฉพาะผู้ที่นั่งทำงานนาน ยกของหนัก หรือมีพฤติกรรมที่กดทับกระดูกสันหลังซ้ำๆ หากละเลย ไม่รักษาแต่เนิ่นๆ อาจทำให้เกิดอาการรุนแรงจนถึงขั้นอ่อนแรงหรือเดินไม่ได้
 
ในบทความนี้ คลินิกหมอสุทธิ์จะพาคุณมาทำความเข้าใจ “ระดับของอาการหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท” ตั้งแต่ระยะเริ่มต้นจนถึงระยะรุนแรง รวมถึงแนวทางการรักษาและการดูแลตนเอง เพื่อให้คุณสามารถรับมือได้อย่างถูกวิธีตั้งแต่สัญญาณแรก
 

🦴 สาเหตุและประเภทของหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท

 
หมอนรองกระดูก (Intervertebral Disc) เป็นแผ่นเนื้อเยื่อที่อยู่ระหว่างกระดูกสันหลังแต่ละข้อ ทำหน้าที่ดูดซับแรงกระแทกและช่วยให้กระดูกสันหลังเคลื่อนไหวได้อย่างยืดหยุ่น
 
เมื่อหมอนรองกระดูกเสื่อมหรือเคลื่อนตัวไปกดทับเส้นประสาท จะเกิดภาวะที่เรียกว่า “หมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท” (Herniated Disc / Slipped Disc) ซึ่งแบ่งได้เป็นหลายระดับตามความรุนแรง
 

🔹  สาเหตุหลักที่ทำให้หมอนรองกระดูกเคลื่อน

  • การนั่งหรือยืนนานในท่าที่ผิด เช่น หลังงอ นั่งไขว่ห้าง
  • ยกของหนักโดยไม่ใช้กล้ามเนื้อขาช่วย
  • ภาวะหมอนรองกระดูกเสื่อมตามอายุ
  • การออกกำลังกายหรือเล่นกีฬาที่ใช้แรงกระแทกสูง
  • ภาวะอ้วน ทำให้กระดูกสันหลังรับน้ำหนักมากเกินไป

🔹  ตำแหน่งที่พบบ่อย

  • กระดูกสันหลังส่วนเอว (L4-L5, L5-S1): พบมากที่สุด ทำให้ปวดหลังร้าวลงขา
  • กระดูกสันหลังส่วนคอ (C5-C6, C6-C7): ทำให้ปวดต้นคอ ร้าวลงแขน
 

⚠️ ระดับอาการหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาทที่คุณควรรู้

การแยก “ระดับของอาการ” ช่วยให้เข้าใจว่าโรคอยู่ในระยะใด และควรรีบพบแพทย์เมื่อไหร่
 
🩹 ระดับที่ 1: หมอนรองกระดูกเริ่มเสื่อม (Degeneration Stage)
 
  • หมอนรองกระดูกเริ่มสูญเสียน้ำ ทำให้ยืดหยุ่นลดลง
  • ยังไม่กดทับเส้นประสาท
    อาการ: ปวดเมื่อยหลังเล็กน้อย โดยเฉพาะเมื่อนั่งนานหรือยกของ
    แนวทางดูแล: ปรับท่านั่ง ออกกำลังกายเสริมกล้ามเนื้อหลัง และยืดกล้ามเนื้อสม่ำเสมอ
 
⚡ ระดับที่ 2: หมอนรองกระดูกนูน (Protrusion Stage)
  • หมอนรองกระดูกเริ่มนูนออกจากตำแหน่งเดิมแต่ยังไม่ฉีกขาด
    อาการ : ปวดหลังร้าวลงขาเล็กน้อยหรือเป็นๆ หายๆ
    แนวทางดูแล : พบแพทย์เพื่อตรวจ MRI หากเริ่มมีอาการชา หรือปวดร้าวบ่อย
 
🔥 ระดับที่ 3: หมอนรองกระดูกแตก (Extrusion Stage)
 
  • เนื้อในของหมอนรองกระดูกทะลุออกมากดเส้นประสาทโดยตรง
    อาการ : ปวดหลังร้าวลงขาชัดเจน มีอาการชา หรือกล้ามเนื้อขาเริ่มอ่อนแรงแนวทางดูแล : ควรรีบพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกและข้อเพื่อวางแผนการรักษา เช่น กายภาพบำบัดหรือฉีดยาเฉพาะจุด
 
🚨 ระดับที่ 4: หมอนรองกระดูกหลุดออกมาทั้งหมด (Sequestration Stage)
 
  • ส่วนที่แตกของหมอนรองกระดูกหลุดออกมากดทับเส้นประสาทรุนแรง
    อาการ: ปวดร้าวมากจนเดินหรือยืนนานไม่ได้, มีอาการชาอ่อนแรง, ควบคุมการขับถ่ายไม่ได้
    แนวทางดูแล: จำเป็นต้องตรวจ MRI อย่างละเอียด และอาจต้องพิจารณาผ่าตัดโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
 

🧠  การวินิจฉัยและการตรวจเบื้องต้น

แพทย์จะทำการซักประวัติ ตรวจร่างกาย และอาจใช้การตรวจเพิ่มเติม เช่น
  • X-ray: เพื่อดูแนวกระดูกและสภาพโดยรวม
  • MRI (Magnetic Resonance Imaging): ใช้ยืนยันตำแหน่งและระดับของการกดทับเส้นประสาทอย่างแม่นยำ
  • การตรวจเส้นประสาท (Nerve Conduction Study): ในกรณีต้องการดูความเสียหายของเส้นประสาทโดยละเอียด
 

💊 แนวทางการรักษา — ทางเลือกที่หลากหลายเพื่อกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างปกติ

การรักษาแบบไม่ผ่าตัด

  • เหมาะสำหรับผู้ป่วยส่วนใหญ่ที่อยู่ในระยะเริ่มต้นถึงปานกลาง
  • การใช้ยา: เช่น ยาแก้ปวด ลดการอักเสบ
  • กายภาพบำบัด: เช่น การยืดกล้ามเนื้อ การใช้เครื่องดึงหลัง หรืออัลตราซาวด์บำบัด
  • ฉีดยาเฉพาะจุด (Epidural Steroid Injection): ลดการอักเสบและบรรเทาอาการปวดในผู้ที่มีอาการมาก
  • ปรับพฤติกรรม: เลี่ยงการนั่งนาน ยกของหนัก หรือก้มบ่อย
 

การรักษาแบบผ่าตัด

  • ในกรณีที่รักษาด้วยวิธีทั่วไปแล้วอาการไม่ดีขึ้น หรือมีอาการอ่อนแรงมาก
  • Microdiscectomy: ผ่าตัดเล็กเพื่อเอาส่วนของหมอนรองกระดูกที่กดเส้นประสาทออก
  • Endoscopic Spine Surgery: ผ่าตัดผ่านกล้อง แผลเล็ก ฟื้นตัวเร็ว
 

🧘‍♀️ การดูแลตัวเองและการป้องกันในชีวิตประจำวัน

  • รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
  • นั่งหลังตรง พิงพนักเก้าอี้เต็มแผ่นหลัง
  • หลีกเลี่ยงการยกของหนักหรือก้มตัวกะทันหัน
  • ออกกำลังกายเสริมกล้ามเนื้อแกนกลาง (Core muscle) อย่างสม่ำเสมอ เช่น โยคะ, ว่ายน้ำ, พิลาทิส
  • พักผ่อนให้เพียงพอ และหลีกเลี่ยงความเครียดซึ่งอาจทำให้กล้ามเนื้อเกร็งเพิ่มความปวด
 

🩺 เมื่อไหร่ควรปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

ควรรีบพบแพทย์ทันที หากมีอาการเหล่านี้
  • ปวดหลังร้าวลงขาอย่างต่อเนื่องเกิน 2 สัปดาห์
  • มีอาการชา หรือรู้สึกอ่อนแรงบริเวณขา
  • ควบคุมการขับถ่ายไม่ได้
  • เดินหรือยืนนานไม่ได้ ต้องนั่งหรือนอนพักตลอดเวลา
 
 
ภาวะหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท แม้เริ่มจากอาการเล็กน้อย แต่หากปล่อยไว้อาจลุกลามจนกระทบต่อการใช้ชีวิตได้ การรู้เท่าทัน “ระดับของอาการ” จะช่วยให้คุณรับมือได้ตั้งแต่เนิ่นๆ และเลือกแนวทางการรักษาได้เหมาะสม

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *