เอ็นหัวไหล่อักเสบเกิดจากอะไร ?

             เอ็นหัวไหล่อักเสบ คือ สภาวะเส้นเอ็นตรงบริเวณหัวไหล่อักเสบ  และถุงหุ้มเส้นเอ็นอักเสบ (bursitis) : โดยส่วนมากเส้นเอ็นจะเชื่อมต่อกันระหว่างกล้ามเนื้อและกระดูกต้นแขนส่วนหัว เพื่อทำให้มีความมั่นคงต่อการเคลื่อนไหวและทำให้สมดุล  เส้นเอ็นเป็นส่วนสำคัญของข้อไหล่  เมื่อเกิดการอักเสบของเส้นเอ็นและถุงหุ้มเส้นเอ็นจะส่งผลทำให้เกิดการปวดไหล่ เวลาขยับ, เวลายกแขน หรือกางแขน จะรู้สึกระบม และถ้ากดจะเจ็บตรงที่อักเสบได้  แบ่งเป็นการอักเสบเฉียบพลัน จะเกิดจากการที่เราใช้งานหนักเกินไป จากการได้รับบาดเจ็บ เกิดจากการได้รับอุบัติเหตุ และเกิดจากการอักเสบแบบเรื้อรัง ซึ่งมักจะเกิดจากการเสื่อมสภาพตามอายุที่มากขึ้น หากเกิดการอักเสบบ่อยครั้งอาจจะทำให้เส้นเอ็นมีคุณภาพลดลง ทำให้มีการฉีกขาด, อ่อนแรง หรืออาจจะเกิดภาวะข้อไหล่ติดตามมาได้อาการของเส้นเอ็นอักเสบส่วนมากจะพบตรงบริเวณตรงตำแหน่งที่เส้นเอ็นเกาะกันกับกระดูกส่วนหัว (humerus) ซึ่งอาจจะฉีกเพียงเส้นเดียวหรือหลายเส้นก็แล้วแต่สามารถทำให้เกิดการบาดเจ็บ การอักเสบอาจเกิดจากภาวะเสื่อม (degeneration) ของเส้นเอ็นเองหรือเกิดจากการใช้งานและอุบัติเหตุ ช่วงแรกอาจจะอักเสบบางส่วนแล้วค่อย ๆรุนแรงมากขึ้นจนเกิดการฉีกขาดตลอดความหนาของเส้นเอ็น กลุ่มที่พบได้บ่อยมากที่สุด เกิดจากการใช้งานมานานๆและอายุที่มากขึ้นด้วย

สาเหตุการเกิดเอ็นหัวไหล่อักเสบ

             การอักเสบของเส้นเอ็นตรงหัวไหล่เกิดจากการที่ใช้งานบริเวณช่วงไหล่ซ้ำๆกันโดยเฉพาะการที่ต้องยกแขนสูง ๆ ยกตัวอย่าง เช่น การปัดฝุ่น, การเช็ดถูประตู-หน้าต่าง, ตัดแต่งกิ่งไม้, ทาสีฝาผนังหรือเพดาน หรืองานหนักที่ต้องใช้แรงช่วงบริเวณไหล่มาก เช่น ยก แบกหรือหามของที่มีน้ำหนักมากเกินไป ล้มลงและไหล่กระแทกกับพื้นอย่างแรง หรือในขณะที่แขนเหยียดเท้าพื้น ทำมีการหดตัวของกล้ามเนื้อและเส้นเอ็นอย่างรุนแรง

• • การใช้งานหนักสะสมมาเป็นเวลานานๆ การใช้งานที่ผิดลักษณะท่าทาง
  • การเล่นกีฬาประเภทฟุตบอล, ยกน้ำหนัก, เบสบอล ทำให้เกิดเอ็นอักเสบที่บริเวณหัวไหล่ได้
  • การทำงานที่ต้องยกแขนสูง ๆ เป็นเวลานานก็สามารถทำให้เกิดการปวดเมื่อยส่งผลทำให้เอ็นอักเสบได้
  • อายุมากขึ้นเลือดที่ไปเลี้ยงบริเวณนี้มีน้อยลง ทำให้กระดูกเสื่อมสภาพไปตามกาลเวลา
  • เกิดจากภาวะหินปูนเกาะในข้อไหล่เกิดขึ้นบริเวณใต้กระดูกส่วนบนของข้อไหล่ ซึ่งจะทำให้เกิดการเสียดสีของหินปูและเส้นเอ็น
  • การออกกำลังกายแบบการยกน้ำหนัก หรือยกเวท ที่เรียกน้ำหนักมากเกินไป เป็นต้น

ทั้งนี้เอ็นหัวไหล่อักเสบเกิดมาจากสาเหตุอื่นๆ เช่น หินปูนที่งอกในกระดูกหัวไหล่ซึ่งเกิดขึ้นเองได้จากการใช้งาน แต่อย่างไรก็ตาม เอ็นหัวไหล่ หินปูนนี้ทำหน้าที่คล้ายเป็นใบมีดที่คอยเสียดสีเส้นเอ็นตรงบริเวณหัวไหล่ ทำให้เอ็นหัวไหล่เกิดการอักเสบและอาจจะเกิดการฉีกขาดได้

 ลักษณะของอาการเอ็นหัวไหล่อักเสบ               

             เอ็นหัวไหล่อักเสบ ลักษณะอาการมีหลายรูปแบบขึ้นอยู่กับระยะของอาการ ในระยะแรกอาจจะไปพบแพทย์ด้วยการปวดเมื่อยหัวไหล่ธรรมดา เช่น การปวดหัวไหล่เวลาพิมพ์งานเป็นเวลานาน ๆซื้อยามาทานแล้วยังไม่หาย หากอาการเป็นมากขึ้นจะมีอาการปวดที่รุนแรงขึ้นมากน ส่วนมากจะปวดช่วงเวลากลางคืน ยิ่งวลานอนทับแขนข้างที่ปวดอยู่แล้วอาการจะปวดมากขึ้น บางคนยอาจจะมีลักษณะไหล่ติดร่วมด้วย  ระยะต่อมาอาจจะมีอาการแขนอ่อนแรง ไม่สามารถยกแขนได้  เนื่องจากการที่เอ็นหัวไหล่อักเสบรุนแรงมากขึ้น โดยเฉพาะหากเส้นเอ็นเกิดฉีกขาดมากกว่าเส้นเอ็น 2 เส้นขึ้นไป อาจจะมีปัญหาข้อหัวไหล่เสื่อม และผิวของกระดูกอ่อนข้อหัวไหล่เสียหายตามมาได้ การรักษาเบื้องต้น

             การรักษาเอ็นหัวไหล่อักเสบเบื้องต้นสำหรับผู้ป่วยที่มีอาการปวดหรือปวดไม่มาก สามารถทำได้ด้วยตัวเอง โดยการหยุดพักการยกของหนัก หรืองานที่ต้องใช้แขนบ่อย หากมีอาการปวดให้ทานยาคลายเส้นและปฐมพยาบาลเบื้องต้นด้วยตนเองได้

• • หยุดพักกิจกรรมต่างๆ เปลี่ยนการใช้งานจากหนัก เปลี่ยนเป็นทำงานที่ไม่ได้ออกแรงแขนและไหล่
  • ทานยาคลายกล้ามเนื้อและยาแก้อักเสบ ที่หาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป  (ตามคำแนะนำของเภสัชกร)
  • ทำกายภาพบำบัดด้วยตัวเอง เพื่อป้องกันการหดรั้งของกล้ามเนื้อและป้องกันข้อยึดติด
  • ถ้าหากอาการยังไม่ดีขึ้นควรไปพบแพทย์เฉพาะทาง เพื่อรับการรักษาอย่างถูกต้อง ไม่ควรปล่อยไวนานอาจจะเกิดภาวะเส้นเอ็นฉีกขาดได้

วิธีการรักษาทางการแพทย์    

ทั้งนี้การรักษาทางการแพทย์ก็ขึ้นอยู่กับอาการของผู้ป่วยว่ามีอาการอักเสบที่ระยะไหน และอยู่ที่ดุลพินิจของแพทย์ที่ทำการรักษา เช่น

• • รักษาด้วยการใช้ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่เสตียรอยด์ จะช่วยลดอาการอักเสบ ลดอาการบวมและลดอาการปวดได้ เป็นต้น
  • ให้ทำกายภาพบำบัด ยืดเยื่อหุ้มข้อเพื่อเป็นการเพิ่มพิสัยการเคลื่อนไหวของข้อหัวไหล่ ให้สามารถกลับไปขยับและใช้งานได้เหมือนปกติทั่วไป และเมื่ออาการปวดลดลงแล้วแพทย์จะให้เริ่มฝึกการเพิ่มความแข็งแรงของเส้นเอ็นและกล้ามเนื้อรอบๆข้อหัวไหล่
  • การฉีดยาที่มีสเตียรอยด์บริเวณรอบๆเส้นเอ็นที่อักเสบ จะช่วยลดการอักเสบและอาการปวดได้
  • หากอาการของผู้ป่วยไม่ดีขึ้น อาจต้องรักษาด้วยการผ่าตัด  

การป้องกันไม่ให้เกิดภาวะเอ็นหัวไหล่อักเสบ

เอ็นหัวไหล่อักเสบสามารถเกิดขึ้นได้จากหลากหลายสาเหตุ ระบุไม่ได้ว่าสาเหตุหลัก ๆ ของการอักเสบเกิดมาจากสาเหตุอะไร แต่เราสามารถป้องกันได้  เช่น

• • ไม่ควรออกกำลังกายที่รุนแรงและหักโหมมากเกินไป
  • ห้ามยกของหนักเกินไป  จะทำให้เส้นเอ็นกล้ามเนื้อหัวไหล่อักเสบและนำไปสู่การฉีกขาดได้ทันที