การลดความอ้วนไม่ใช่เป็นเรื่องของความนิยม แต่เป็นเรื่องจำเป็นโดยเฉพาะสำหรับสาวๆ ที่มีน้ำหนักเกินมาตรฐาน เมื่อความต้องการลดน้ำหนักมีมาก สาวๆ จำนวนไม่น้อยจึงแสวงหาวิธีลดน้ำหนักที่ได้ผล และบางครั้งด้วยความใจร้อนจึงเลือกใช้วิธีลดความอ้วนที่ผิดๆ โดยไม่รู้หรือรู้แต่คาดไม่ถึงว่า การลดความอ้วนด้วยวิธีที่ผิดนั้น ส่งผลเสียมากกว่าที่คิด เรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญที่เราไม่ควรมองข้าม
สาเหตุที่ทำให้เราอ้วน
คนเราก้าวสู่ภาวะอ้วนหรือน้ำหนักเกินมาตรฐานเกิดจากการที่ร่างกายมีพลังงานส่วนเกินเพราะรับเข้าไปมากกว่าที่ร่างกายต้องการใช้ ส่วนเกินเหล่านั้นจึงถูกเก็บสะสมไว้ในร่างกายในรูปของไขมัย เจ้าตัวจึงเกิดภาวะอ้วน ถ้าแจกแจงถึงสาเหตุก็อาจกล่าวได้ว่า ความอ้วนเกิดจาก
- นิสัยการกิน เป็นปัญหาหลักที่ทำให้อ้วน เพราะในแต่ละวันเราต้องการใช้แคลอรี่ประมาณ 2000-2500 แคลอรี่เท่านั้น แต่ถ้ากินเก่ง กินอาหารที่มีแคลอรี่สูงมากๆ ก็มีสิทธิเปลี่ยนเป็นไขมันสะสมได้
- กิจกรรมในชีวิตประจำวันที่ไม่ค่อยได้ออกกำลังกาย ไม่ค่อยเคลื่อนไหวที่ต้องใช้พลังงาน ก็ทำให้ร่างกายใช้พลังงานน้อยกว่าที่ควรจะเป็น แม้กินปกติเหมือนคนทั่วๆ ไป แต่ออกกำลังกายน้อยกว่า ที่เหลือก็ทำให้อ้วนได้
- พฤติกรรมชอบอดนอน เหมือนไม่น่าจะเกี่ยวข้องกัน แต่การพักผ่อนไม่พอเพียงทำให้ฮอร์โมนแปรปรวน กระตุ้นให้อยากอาหาร สังเกตเวลานอนดึกเราจะรู้สึกหิว
- อ้วนโดยกรรมพันธุ์ พ่อแม่อ้วน ลูกจะมีแนวโน้มที่จะอ้วน เพราะมีระบบการเผาผลาญพลังงานเหมือนกัน เป็นผลจากกรรมพันธุ์ เราจึงพบว่า บางคนกินน้อยแต่อ้วน บางคนกรรมพันธุ์ไม่อ้วน กินเยอะก็ไม่อ้วน
- เกิดจากอาการเจ็บป่วยบางประเภท การได้รับยาบางอย่างที่มีผลต่อฮอร์โมนในร่างกายจึงทำให้อ้วน เช่น ต่อมไทรอยด์ที่ทำงานผิดปกติทำให้ร่างกายมีการเผาผลาญลดลงจึงทำให้คนที่เป็นอ้วนขึ้น นอกจากนั้นยังมีการกินที่เน้นแป้งก็อาจทำให้อ้วนได้เช่นกัน
อยากลดความอ้วนควรทำอย่างไร
เมื่อทราบแล้วว่า ภาวะอ้วนเกิดจากการเผาผลาญพลังงานจากอาหารที่กินเข้าไปไม่หมด เหลือเป็นไขมันสะสมในร่างกาย ดังนั้น หลักการที่จะทำให้ความอ้วนลดลงได้จึงสามารถทำได้ 2 รูปแบบคือ กินให้พอดีและออกกำลังกายให้พอเหมาะ ซึ่งนำไปสู่การเปลี่ยนพฤติกรรม คือ
- รับประทานอาหารเช้าเบาๆ ไม่ได้ให้พลังงานมากเกินไป แล้วค่อยไปหนักอาหารที่มีโปรตีนสูงในช่วงมื้อกลางวัน ส่วนอาหารว่างนั้น รับประทานได้แต่ต้องเลือกอาหารที่กินน้อย อิ่มง่าย ไม่ได้ให้พลังงานมาก และไม่ไปกระตุ้นให้อยากอาหารอื่น เช่น ธัญพืชไร้น้ำตาล ให้พลังงาน ไม่ทำให้อ้วน ถ้าเป็นผลไม้ก็เลือกประเภทไม่หวานจัด เป็นความเข้าใจผิดว่ากินผลไม้ไม่อ้วน ความจริงถ้ากินผลไม้ที่หวาน มีน้ำตาลมากไปก็อ้วนได้เหมือนกัน ส่วนในมื้อเย็นควรเลือกอาหารที่ให้พลังงานต่ำ และไม่ควรรับประทานใกล้เวลาเข้านอนมากเกินไป ตามหลักต้องห่างเวลานอนไม่น้อยกว่า 4-6 ชั่วโมง
- เพิ่มการออกกำลังกายเพื่อเผาผลาญพลังงาน โดยการออกกำลังกายเป็นกิจจะลักษณะ อย่างน้อยสัปดาห์ละ 2 ครั้ง และแต่ละครั้งต้องใช้เวลาไม่น้อยกว่า 30 นาที และเป็น 30 นาทีที่มีคุณภาพ เหงื่อออก หัวใจเต้นเร็วแรงด้วย เช่น ออกกำลังกายแบบคาร์ดิโอ เป็นต้น
- บริหารเวลาทำงานและเวลานอนให้ลงตัว ถ้าบริหารเวลาในชีวิตประจำวันได้ดี ก็ไม่ต้องนอนดึกที่กระตุ้นให้หิว กิน และไม่ใช้พลังงาน
- หากทำทุกข้อได้สม่ำเสมอ ก็จะสามารถลดความอ้วนได้อย่างถูกวิธี ไม่มีผลเสียต่อร่างกาย
ลดความอ้วนด้วยวิธีผิดๆ ส่งผลเสียมากกว่าที่คิด
คนจำนวนไม่น้อยชอบเส้นทางลัด อยากลดความอ้วนอย่างรวดเร็ว โดยลืมไปว่ากว่าเราจะอ้วนขึ้นมานั้น ใช้เวลาในการมีพฤติกรรมผิดๆ มาเป็นระยะเวลาไม่น้อยเลย แต่พอจะลดความอ้วนกลับอยากลดเร็ว ลดด่วน จึงเลือกใช้วิธีผิดๆ ซึ่งมีผลเสียตามมามากกว่าที่คิด
-
- อดอาหาร ไม่กิน หรืออดบางมื้อ บางอย่าง เพราะหวังว่า ถ้าไม่มีอาหารเข้าสู่ร่างกายจะทำให้ผอมลง แต่แท้ที่จริงแล้ว การทำเช่นนี้ ธรรมชาติของร่างกายจะปรับตัว เพื่อปกป้องตัวเอง ด้วยการใช้พลังงานให้น้อยลง และเมื่อต้องใช้แต่ไม่มีก็จะสลายกล้ามเนื้อเพื่อนำมาเป็นพลังงาน กล้ามเนื้อก็จะอ่อนแอลง มีการสร้างมาตรฐานความต้องการพลังงานใหม่ ดังนั้น หากวันหนึ่งเรากลับมารับประทานอาหารเหมือนเดิม ก็จะมีพลังงานที่เหลือทำให้คนที่เคยลดน้ำหนักแบบผิดๆ สักพักก็กลับมาอ้วนหนักกว่าเดิม ที่เรียกว่าภาวะโยโย่
- เลือกกินอาหาร จนเป็นโรคขาดอาหารแทน หลายคนคิดว่าไขมันและแป้งทำให้อ้วน จึงเลิกกินไปเลย แต่ในความเป็นจริง แม้ไขมันก็มีไขมันดีที่ร่างกายต้องการ คาร์โบไฮเดรตก็เป็น 1 ในหมู่อาหารที่ร่างกายต้องการตามหลักโภชนาการ เมื่อขาดไปก็ส่งผลเสียต่อสุขภาพ ร่างกายอ่อนแอ ขาดภูมิต้านทาน เป็นโรคอื่นแทรกแซงได้
- กินยาลดความอ้วนที่มีฤทธิ์กดประสาท เป็นผลเสียที่ร้ายแรงกว่าวิธีผิดอื่นๆ ทำให้ระบบร่างกายเสียแล้วยังกดประสาทเพื่อไม่ให้หิว และมีอาการข้างเคียง เช่น หัวใจเต้นเร็ว ใจสั่น หงุดหงิด อารมณ์เสีย อาจมีอาการถึงช็อคได้ในบางราย
การลดความอ้วนจึงต้องทำให้ถูกวิธี เพราะหากเลือกวิธีที่ผิดจะส่งผลเสียมากกว่าที่คิด